یکی از تجهیزات حفاظت از سیستم و حتی اپراتور کاربر سیستم، کلید اتوماتیک است. در این مقاله از سری مقالات سایت اشنایدر صنعت ، نمایندگی اشنایدر به کلید اتوماتیک، انواع و کاربرد آن می‌پردازیم؛ اما از همه مهم‌تر در این مطلب به شما از پارامتر‌های کلید اتوماتیک اشنایدر خواهیم گفت؛ اشنایدر که از بهترین و معتبر‌ترین برند‌های تولید تجهیزات برق است.
کلید اتوماتیک یکی از تجهیزات حفاظت از سیستم‌های برقی مانند سیم و کابل‌های مدار، دستگاه‌های صنعتی، مدارات روشنایی مراکز صنعتی و مسکونی در مقابل جریان اضافی و اتصال کوتاه است. تفاوت کلید اتوماتیک و غیر اتوماتیک این است که در کلیدهای اتوماتیک رله‌های مختلفی وجود دارند که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند، اما کلیدهای غیر اتوماتیک مانند کنداکتور، رله نداشته و تنها برای قطع و وصل کاربرد دارند.
کلید اتوماتیک اشنایدر نیز یکی از انواع تجهیزات حفاظت الکتریکی است که وظیفۀ آن به حداقل رساندن خطرات ناشی از جریان برق است. اگر میزان جریان برق از مقدار قابل تحمل سیم‌ها بیشتر شود این تجهیزات، مدار را قطع می‌کنند.
کلید اتوماتیک اشنایدر به همین دلیل زمانی می‌تواند کاربردی باشد که بر اساس اصول فنی و با طراحی مناسب مورداستفاده قرار گیرد؛ در غیر این صورت هنگام بروز اتصال کوتاه و یا اضافه جریان، نه‌تنها کاربردی نخواهد بود، بلکه به علت عدم قطع به‌موقع آسیب‌های جبران‌ناپذیری به تجهیزات و مدارها وارد می‌کند.
اگر نگاهی به کاتالوگ کلید اتوماتیک اشنایدر انداخته باشید، حتماً با عبارت utilization category برخورد کرده‌اید. کلیدهای اتوماتیک بر اساس نوع کاربری دسته بندی شده‌اند و مطابق استاندارد IEC60947-2 کلیدها به دودسته تقسیم می‌شوند.
کلید های گروه A، کلیدهایی هستند که بدون تأخیر زمانی در مدار استفاده می‌شوند. این کلیدها ازنظر تحمل الکترودینامیکی عبور جریان اتصال کوتاه در مدت‌زمان مشخص بیشتر از زمانی که برای مکانیزم قطع و باز شدن کنتاکت‌ها لازم است، دارای تأخیر زمانی نیستند. پس در این کلیدها در قطع جریان اتصال کوتاه، هیچ تأخیر تنظیم شده‌ای مجاز نیست و هر چه سریع‌تر جریان اتصال کوتاه باید قطع شود. کلیدهای اتوماتیک فشار ضعیف کمپکت در دسته‌بندی A قرار می‌گیرند.
کلیدهایی در این دسته قرار می‌گیرند که ازنظر تحمل الکترودینامیکی عبور جریان اتصال کوتاه در بازه زمانی بیشتر از زمانی که برای مکانیزم قطع و باز شدن کنتاکت‌ها لازم است (۵۰ میلی‌ثانیه)، این توانایی تحمل الکترودینامیکی را دارا هستند.
این پارامتر بر روی تجهیزات حفاظتی ثبت‌شده است و برای محاسبه اتصال کوتاه جهت انتخاب شینه و مقره استفاده می‌شود. کنترل ایستادگی کابل‌ها و تجهیزات قطع و وصل، همچنین توانایی ایستادگی آن‌ها در برابر نیروهای دینامیکی و شرایط دمایی هم باید مدنظر قرار داد.
این شدت‌جریان، برای کنترل تجهیزات حفاظتی (فیوز، کلید مینیاتوری، کلید اتوماتیک) به کار می‌رود و هدف از محاسبه آن دستیابی حداقل جریان اتصال کوتاه در برخورد یک‌فاز به هادی حفاظتی یا بدنه هادی، برای اطمینان از قطع مدار در مدت‌زمان ۰٫۴ ثانیه یا ۵ ثانیه (بسته به کاربرد مدار) و قبل از آسیب‌دیدگی سایر اجزاء مدار است.
جریانی که پیش‌بینی می‌شود مدار در شرایط نامی از خود عبور دهد.
به اضافه جریانی گفته می‌شود که در مدار ایجادشده است ولی اتصال کوتاه رخ نمی‌دهد و مدار توانایی تحمل آن را دارد. جریان بار تنظیمی یا جریان تنظیمی کلید برای کلیدهای اتوماتیک بین ۰٫۷ جریان نامی و خود جریان نامی کلید قابل تنظیم است.
۰٫۷ In < Ir <In
جریان عملکرد، جریان مغینی است که منجر به عملکرد حفاظت در زمان مشخص (از پیش تعیین‌شده) می‌شود.
عبارت است از هر جریانی که بیشتر از مقدار نامی باشد. در مورد هادی‌ها، جریان نامی همان جریان مجاز هادی در نظر گرفته می‌شود.
ماکزیمم جریانی که در شرایط معین می‌تواند برای مدت نامحدود از هادی عبور نماید بدون آنکه دمای آن در حالت دائمی از مرز مشخص تجاوز نماید.
اضافه جریانی است که در اثر بروز اتصال کوتاه (که خود نتیجۀ قرار گرفتن یک امپدانس ناچیز بین قسمت‌های برق‌دار غیر هم پتانسیل است) در خلال کار عادی سیستم رخ می‌دهد. در کلیدهای اتوماتیک اشنایدر الکتریک، جریان اتصال کوتاه کلید بین ۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی کلید، قابل تنظیم است.
۵ In < Im < 10 In
جریانی است که در اثر اتصالی یا آسیب دیدن بخشی از مدار به وجود می‌آید و یا ایجاد مشکلات عایقی یا وجود هارمونیکی بین مدار الکتریکی و زمین یا بدنه هادی بیگانه، برقرار می‌شود. این جریان، جریانی است که از مسیر ناخواسته عبور می‌کند.
بیانگر حداکثر مقدار مؤثر جریان اتصال کوتاهی است که کلید بدون تخریب شدن می‌تواند قطع کند. کلید بعد از ۳ دقیقه می‌تواند وصل مجدد شود.
جریان Ics ضعیف‌تر از Icu است و به‌صورت Rated Service Short Circuit Breaking نمایش داده می‌شود.
برای آشنایی با نحوه تنظیم کلید اتوماتیک اشنایدر می توانید روی آیکون کلیک کنید.
در قسمت بالا ۱۱ پارامتر بسیار مهم کلیدهای اتوماتیک اشنایدر را برایتان ذکر کردیم در قسمت می‌خواهیم چند مورد از پارامتر‌های کم‌اهمیت‌تر را هم برایتان بگوییم.
فرکانسی که کلید برای کار در آن فرکانس طراحی‌شده است و بقیه مقادیر نامی برای کار کلید در آن فرکانس معتبر می‌باشند.
ولتاژی کاری کلید، که معمولاً بر اساس ولتاژ بین فاز‌ها (ولتاژ خط) بیان می‌شود.
در هیچ شرایط کاری نباید ولتاژ کلید از ولتاژ عایقی بالاتر رود چراکه تست‌های عایقی و جریان خزشی کلید متناسب با آن انجام شده است.
ولتاژ ضربه با پیک و پلاریته مشخص که کلید در شرایط مشخص تست بدون تخریب آن را تحمل کرده است ولتاژ ضربه نامی گفته می‌شود. برای کلیدهای خانگی ساخته‌شده مطابق استاندارد IEC 60898 برابر ۶ کیلوولت و برای کلیدهای صنعتی ساخته‌شده مطابق استاندارد IEC 60947-2 برابر ۸ کیلوولت است.
حداکثر پیک جریان اتصال کوتاه که کلید می‌تواند در آن جریان در ولتاژ نامی و فرکانس نامی وصل شود. این جریان، جریان دینامیکی قابل‌تحمل کلید نیز نامیده می‌شود.
در کلیدهای خانگی کلیدهای مطابق استاندارد IEC 60898 است.
مطالعه مقاله راهنمای نصب کلید اتوماتیک اشنایدر
